Wie kent ze niet: teambuilding dagen of -uitjes met als doel om de teamspirit of het wij-gevoel een boost te geven. Zo’n dag waarbij je samen met je afdeling of team een sociale of avontuurlijke activiteit buiten de deur onderneemt, vaak eindigend met een goede borrel of BBQ. Komen de beelden al boven? Aan welke teambuilding denk jij meteen terug? Met een lach op je gezicht? Of juist met kromme tenen?
Teambuilding op eieren
Ik herinner me nog een teamdag waarbij we een kookworkshop deden. Aanleiding was de sfeer in het team, daar was de laatste tijd wat negativiteit ingeslopen. Het motto was: ‘eerst inhoud, dan lol’, dus startten we op kantoor met een terug- en vooruitblik op het jaar. Om de kosten in de hand te houden, deden we dat zelf. Deze sessie leidde, net als de normale team overleggen, tot pittige discussies en de nodige aanvaringen. Op de makkelijke punten vonden we uiteindelijk consensus, de moeilijke punten werden, zoals gebruikelijk, vooruitgeschoven. Opgelucht dat dit onderdeel achter de rug was, togen we ‘s middags naar een professionele keuken om samen een diner te bereiden. Ik zat in ‘team Sabayon’, lekker klooien met eieren.
Als ik eraan terugdenk, ervaar ik acuut weer die steen op mijn maag en het enorme ongemak waarmee ik die middag eigeel van wit stond te scheiden. Ik vormde namelijk een team met een van de leidinggevenden die eerder die ochtend zijn irritatie niet onder stoelen of banken gestoken had. Het duurde een poos voordat ik kon ontspannen en de sfeer erin kwam en ik was niet de enige die daarmee worstelde. Vijf gangen, een heerlijk dessert en de nodige glazen wijn later, keken we al met al toch terug op een mooi teamresultaat en vonden we onszelf een super team.
Samen iets bijzonders ervaren of een doel realiseren heeft een positief effect op de teamspirit. Je beleeft iets met elkaar, hebt lol en komt tot een ander gesprek. Dat verbindt en is waardevol. De vraag die interessant is: hoe lang blijft die positieve impact merkbaar? En leidt het ook echt tot die verbeterde sfeer op de werkvloer waar de teambuildingsdag om te doen was?
Wanneer teambuildingsactiviteiten tot teleurstelling leiden
In ons geval lukte het niet om de positiviteit lang vast te houden. Dezelfde maand nog kwamen precies dezelfde interactiepatronen weer boven als daarvoor: dezelfde collega’s die botsten tijdens het overleg, anderen die wegkeken of die de boel probeerden te sussen. Dezelfde onprettige spanning en improductieve discussies. Van het succesvolle teamgevoel tijdens ons vijfgangen diner was op slag weinig meer over. En de hoop dat het vanaf nu beter zou gaan vervlogen. Het teamuitje kreeg een wrange nasmaak.
Vooropgesteld, leidinggevenden die investeren in hun team zijn goud. Je team laten zien dat je hecht aan de teamsfeer en het functioneren, hier tijd en budget voor vrij maken; het getuigt van goed leiderschap en positief werkgeverschap. Het werkt door in de medewerkersmotivatie plus in je resultaten en het is vandaag de dag een must om talent aan te trekken en aan je te binden.
De uitzonderingen daargelaten, teambuildingactiviteiten waarbij knelpunten in de samenwerking echt opgelost worden zijn schaars. In het beste geval krijg je als team eyeopeners over de interactie. Het goede gesprek dat op de werkvloer niet gevoerd wordt, maar dat wel nodig is om verbetering in gang te zetten, blijft vaak ook bij de teambuildingactiviteit uit. Gevolg: de opleving in sfeer is kortstondig, maar het team functioneren verbetert niet echt.
De meeste vormen van teambuilding hebben slechts beperkte impact omdat:
- het vaak standaard groepsprogramma’s zijn, die niet aansluiten op de specifieke aandachtspunten in jouw team. Ook ontbreekt de koppeling met organisatie, afdelings- of teamdoelen.
- ondanks de positieve intentie en de leuke activiteit, een aantal collega’s het spannend vindt, zich niet veilig of doodongelukkig voelt bij het ‘verplichte programma’. Ze haken dus (mentaal) af waardoor subgroepen ontstaan in plaats van een collectief wij-gevoel.
- de echte issues die ten grondslag liggen aan de mindere teamsfeer of samenwerking, komen niet op tafel. De huidige dysfunctionele patronen blijven gewoon bestaan en er verandert dus niets in het werk.
- afspraken over hoe de inzichten te borgen worden beperkt gemaakt en er is zelden follow-up. De eenmalige ‘losse flodder’ activiteit en externe prikkel leidt niet tot de structurele verbeteringen waar het jou als leidinggevende eigenlijk om te doen is.
Teamontwikkeling: waarom de impact vele malen groter is
Wil je het functioneren van jouw team echt verbeteren, kies dan voor teamontwikkeling. Waarom?
- Je team formuleert zelf doelen en bespreekt wat er (anders dan nu) voor nodig is in de samenwerking om die doelen te behalen. Je team heeft focus, neemt eigenaarschap over acties op basis een realistisch tijdspad, waardoor jij als leidinggevende niet langer alleen de kar hoeft te duwen of trekken.
- Het goede gesprek wordt gefaciliteerd en het programma sluit aan bij de aandachtspunten en behoeften van jouw team, inclusief de nodige luchtigheid of actie. De ondersteuning is maatwerk.
- De nodige psychologische veiligheid wordt gemanaged, zodat er minder angst en stress in de groep is. Hierdoor spreken mensen zich eerder uit of vragen elkaar om hulp, waardoor de samenwerking effectiever wordt.
- Zowel samenwerkingsvaardigheden als persoonlijke vaardigheden stijgen naar een hoger niveau doordat je hele team zowel aan collectief als individueel gedrag werkt. Het mes snijdt aan 2 kanten.
- Concrete afspraken of nieuwe werkwijzen die tijdens de teamsessies tot stand komen, worden meteen in de werkpraktijk geïmplementeerd. Hierdoor verbetert de interactie en samenwerking week na week.
- Je team leert samen te reflecteren en evalueren als onderdeel van het reguliere werk (en leert dat je hier niet per se voor naar het bos of een escape room hoeft). Hier profiteer je als leidinggevende ook na het traject nog van.
- Je bereikt meer en/of sneller resultaten met je team, waardoor andere afdelingen positief praten over jouw team.
- Jij ontwikkelt je in het op gang brengen en managen van verbeteringen en veranderingen in een groep, een vaardigheid die voor leiders van de toekomst cruciaal is.
- En tot slot, jij kunt je weer focussen op de grote lijn, op nieuwe plannen en op het coachen van je team in plaats van je bezig te hoeven houden met individuen en onderling gedoe.
Vraagt de sfeer, de samenwerking of de prestatie van jouw team aandacht, vraag je dan af wat jij écht wilt bereiken en welke keuze hier voor jou het beste bij past.
Wil jij zelf aan de slag met het functioneren van jouw team?
Download hier het e-book: ‘7 interventies voor een direct betere teamprestatie’
Dit vond Maaike van het e-book:
“Wat een bron van inspiratie en inzicht voor mij! Ik raad iedere leidinggevende of professional die met teams werkt aan om dit e-book te lezen en op te slaan. Om het er op een later tijdstip nog eens bij te pakken en je wederom te laten verrassen door alle kennis en praktische tools.
Een belangrijk inzicht voor mij is dat weerstand vaak een gevolg is van de dynamiek in het team en dat dit niet persoonlijk bedoeld is. Ontzettend fijn om nu ook te weten hoe hiermee om te gaan. Dankjewel!”
Maaike de Lange, Consultant Duurzaam Toerisme
PS. Heb jij wél een ervaring met een teambuilding activiteit die een positieve en blijvende impact heeft gehad op de interactie en samenwerking in jouw team? Help je collega leidinggevenden door je tip te delen! Ik lees graag je reactie in de comments.