Knisperende berglucht. Adembenemende uitzichten vanaf de graat. Het ultieme vrijheidsgevoel op de lange latten door het witte landschap. De gezelligheid van samen koken, schermloze avonden, met een boek, spelletje of in goed gesprek bij de open haard.
Ik hou ervan. Afgelopen vakantie genoot ik dan ook tot in mijn tenen, met gezin én vrienden in een simpel berghuis, aan de piste in de Ecrin. Detail: de laatste lift ging om 16.30u omhoog. Misten we die, dan was thuiskomen ‘een projectje’. De rest van de dag waren we op elkaar aangewezen, want op de berg was, op een hoger gelegen rustiek hotel na, niets te doen.
Groepsdynamiek maakt of breekt
Een week lang met 9 man (inclusief pubers) op een berg zitten om vakantie te vieren, is voor mij niet vanzelfsprekend. Ik kan dit met maar een handvol mensen. Want hoewel de dynamiek in een groep fantastisch kan zijn, op andere momenten ervaar ik het als een ware energietrekker. De onderlinge chemie en sfeer maakt of breekt zo’n week. Ben je ooit met een stel vrienden of familie een week weg geweest, dan herken je het vast.
Nu hoef je het op vakantie alleen maar ‘gezellig’ met elkaar te hebben. Van presteren is gelukkig weinig sprake. Hoe anders is dat op je werk, waar de druk om te leveren iedere dag voelbaar is.
En hier speelt diezelfde groepsdynamiek. Actie-reactie patronen, inclusief de hoogte- en dieptepunten die de onderlinge interactie met zich meebrengt, zijn nu eenmaal inherent aan groepen. Die vinden ook op de werkvloer plaats, onder je neus en toch niet altijd zichtbaar voor het oog. Maar waarvan de impact wél voor iedereen merkbaar is.
Focus op de harde kant
Interessant is dat we in de werk-context zo gefocust zijn op taken en deadlines, dat alles wat zich tussen collega’s afspeelt, van ondergeschikt belang lijkt. Totdat je eraan herinnerd wordt, doordat er een teamlid klagend over het gedrag van een andere medewerker aan je bureau staat. Ook op de zaak zijn ‘zachte factoren’ als groepsdynamiek en gedrag bepalend voor de stemming op de afdeling én de snelheid waarmee je samen in staat bent harde resultaten neer te zetten.
Het lijkt alleen wel of we aannemen dat eventueel ‘professioneel gedoe’ tussen collega’s zich zelf oplost en/ of onuitgesproken irritaties overwaaien. Alsof we accepteren dat het erbij hoort dat gesprekken vaak moeizaam verlopen of dat de sfeer niet optimaal is.
Meest bijzondere vind ik wel dat in tijden van topdrukte of grote veranderambities, de aandacht voor zaken als interactie, samenwerking of werksfeer afneemt. Terwijl het teamfunctioneren juist dan onder grote druk staat en men rekent op piekprestaties en veerkracht van alle medewerkers.
Tekenend zijn dan ook de volgende uitspraken, die ik van tijd tot tijd hoor vallen in gesprekken met MT-leden, HR- adviseurs en leidinggevenden:
“Het rommelt op mijn de afdeling. Alleen gezien de grote business uitdagingen waar we voor staan, ligt de focus nu op het primaire proces en niet bij teamissues.”
“Ons verzuimcijfer is over de top. Maar het drukste kwartaal van het jaar komt eraan, dus verzuim heeft nu geen prio. In Q2 of Q3 kijken we daar weer naar.”
“Die reorganisatie? Als we even doorbijten waait de onrust in de organisatie het snelst over.”
Alsof werkklimaat of team functioneren losstaan van productiviteit en output.
Alsof we emoties, als gevolg van onzekere reorganisatie uitkomsten of onderling gedoe, op de werkvloer ‘on hold’ kunnen zetten of deleten.
Alsof ziekmeldingen en een incompleet team geen impact hebben op de taken en werkdruk van de zittende mensen.
Alsof toenemend verzuim uit de lucht komt vallen.
En begrijp me goed: dit soort uitspraken komen voor met de beste intenties en in gerenommeerde organisaties. Ontstaan vaak onder hoge druk van de business, van de board of binnen een MT. Ons niet altijd realiserende wat de onbedoelde impact hiervan is op de output en het werkplezier van onze mensen, op het slagen van al die kostbare veranderprogramma’s, op het succes van de organisatie op de langere termijn.
Waarom je als leider wilt investeren in de zachte kant
Hoeveel mooier wordt 2020 als we wat meer oog hebben voor de zachte kant van de zaak en het feit dat presteren, team-functioneren en dynamiek op de werkvloer hand in hand gaan. Wat méér aandacht en tijd investeren in het creëren van die goede verbinding op en tussen afdelingen. We zelf wat vaker echt luisteren en faciliteren dat er onderling meer naar elkaar geluisterd wordt. Wat eerder prioriteit geven aan het managen van werkdruk en stress of bespreekbaar maken van teamissues. Wat transparanter zijn over hoe we écht in de verandering zitten.
Zodat we met z’n allen kunnen werken in een gezond en stimulerend werkklimaat, waar vertrouwen en openheid vanzelfsprekend zijn. Mensen niet opbranden, maar zich gewaardeerd voelen en de beste professionele versie van zichzelf kunnen zijn. Zodat je samen indrukwekkende resultaten én duurzame veranderingen neerzet het komende jaar. Met je team een jaar draait waar je het volgende decennium nóg met een goed gevoel op terugkijkt.
Succesvoller, gezonder, duurzamer
Gelukkig zijn er steeds meer organisaties en leiders die dit belang zien, hierin investeren én de vruchten plukken. De cijfers spreken voor zich. Zo onderbouwen Keller en Scharinger in hun boek ‘Beyond Performance 2.0’ met een overtuigende hoeveelheid data dat “Leiders die net zoveel inspanningen investeren in harde, performance elementen (het wat), als in de zachte, gedrags-kant (het hoe), de slagingskansen van grote veranderprogramma’s met 30-80% vergroten. En daarbij hun organisaties naar betere en duurzamere prestaties leiden doordat het verander- en leervermogen gegroeid is én mensen gezonder blijven.”
Hoe mooi klinkt dat? Dus stel ik jou de vraag: Hoe hoog zet jij het verbeteren van je teamfunctioneren of de samenwerking op je afdeling komend jaar op je agenda? Welke veranderdoelen en teamresultaten worden wél haalbaar als jij investeert in de interactie- en gedragskant? Welke hoe-vragen heb jij nog te beantwoorden met je team?
Op een nog succesvoller, gezonder en duurzamer 2020!